ازن (O₃)، یکی از گازهای جوی مورد توجه است که در این متن سعی شده تا اثرات مختلف این گاز در محیط زیست و بر سلامت انسان‌ها را بررسی کنیم. این گاز، بی‌رنگ و بی‌بو است؛ البته بعضی گزارش‌ها به وجود بویی مشابه هوای تازه اشاره کرده‌اند، اما این بو عموماً به حدی نیست که توسط مردم به راحتی تشخیص داده شود.
ازن به طور مستقیم از منابع آلاینده به جو زمین منتشر نمی‌شود. این گاز به‌خصوص در فصل گرما و با افزایش دما و تابش آفتاب، تولید می‌شود. گازهایی که از اگزوز خودروها و سایر منابع ثابت منتشر می‌شوند، زیر تأثیر دمای بالا و نور خورشید، واکنش‌های شیمیایی میان آن‌ها انجام می‌شود و یک اتم اکسیژن از دست می‌دهند.
این اتم اکسیژن با مولکول‌های اکسیژن در جو ترکیب می‌شود و در نهایت ازن (O۳) را تشکیل می‌دهد. ازن خوب، لایه ازن در استراتوسفر است که زمین را از اشعه فرابنفش ماوراء بنفش خورشید محافظت می‌کند. ازن بد، که در سطح زمین و به علت فعالیت‌های انسانی افزایش می‌یابد، می‌تواند به سلامتی انسان‌ها، به‌ویژه افراد با بیماری‌های ریوی، آسیب برساند.
گرچه ازن به خودی خود قابل اشتعال نیست، اما به عنوان یک اکسید کننده قوی مطرح است و ممکن است تسریع احتراق یا حتی انفجار را ایجاد کند. این گاز حتی در داخل خانه‌ها نیز تولید می‌شود؛ ازن داخلی عمدتاً از دو منبع، یعنی اتمسفر خارجی و تولید دستگاه‌های الکتریکی در داخل ساختمان‌ها، ناشی می‌شود.
با توجه به اهمیت ازن در محافظت از محیط زیست و سلامت انسان‌ها، مدیریت و کنترل آلاینده‌های ازن، به‌ویژه در فصل‌های گرما، امری ضروری به‌نظر می‌رسد.
